Selfsacrifice and Enthusiasm

(English and Greek)

When we refer to the word “sacrifice,” the first thing that comes to mind is a mother, particularly the Greek mother, who embodies it in a multifaceted and dynamic way. This does not imply that the American, Swedish, or Italian mothers do not share a similar mindset; they simply approach it differently. I would say, of course, I am not referring to exceptions but to the general rule. The sacrifice of a mother is staggering! It is this mother who tells you that you will not succeed, who sets traps for you. It is this mother who, when you are a boy and grow your hair long, comes and cuts it. It is this mother who, when you are a girl, constantly frightens you and tells you not to get pregnant, instead of preparing you, warning you to be careful because society is very difficult. It is this mother who passes on all the complex issues she carries from her own mother, who also did a very good job, and tries to reproduce it and burden you with it. It is this mother who, when she sees you trying to escape, does everything to keep you close to her. This sacrifice, the freedom that this mother gives, is staggering and very moving. And of course, I am being ironic… The above is the most common translation of the concept of maternal sacrifice. However, if you are such mothers and you recognize yourself in all this, know that you are not doing well with sacrifice. Change! That is my suggestion.

Now, what should a man sacrifice? Again, speaking in general terms, what the father typically sacrifices heavily is his leisure, his time with friends, backgammon, sports, flirting… Very systematic things. He sacrifices a lot for his children and his family. He struggles to offer them everything. He rises at the crack of dawn to go to work with a heavy heart. And of course, I am being ironic… I generally feel disgusted with those people who say they sacrifice themselves for their family. Sacrifice has nothing to do with the standards of our society. What does sacrifice mean? The Greek word autothisia comes from the verb “thyo,” which means to rush directly towards the divine. This rush contains enthusiasm, which etymologically means becoming one with God. Enthusiasm is not the silly happiness that exists in our world. Enthusiasm means that I am in a state of blissfulness.

With reference to the principle of sacrifice, have you ever wondered what interpretation the word God can have? The word God has many interpretations, just as many as His attributes. Using ancient Greek, God is the one who urges you to run, to move. This is also a characteristic of God; it’s not just that He is love. It involves motion. Look at your lives! When God prevents you from doing something or prompts you to do something differently, it’s like urging you to run! To move! This inspired Heraclitus to say that everything flows. Everything has flow, has movement. So, sacrifice, we would say, means that I urge myself to move enthusiastically in one direction. What direction? That of enthusiasm. When enthusiasm fades, it means that something is not going well. It doesn’t matter if I go north, south, east, west, northeast, northwest; the direction doesn’t matter. What matters is what state I am in. And if I see that enthusiasm is leaving me, this means I am straying and finding myself opposite of God.

Excerpt from the speech given at the seminar titled “Principles”.

Αυτοθυσία και Ενθουσιασμός

Όταν αναφερόμαστε στην λέξη “αυτοθυσία”, το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό είναι η μάνα. Η Ελληνίδα μάνα, η οποία την πρεσβεύει πολύπλευρα και δυναμικά. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Αμερικανίδα μάνα, η Σουηδέζα μάνα, η Ιταλίδα μάνα δεν είναι παρόμοιας νοοτροπίας, απλώς έχουνε ένα άλλο μενταλιτέ στη διαχείριση θα έλεγα, και βέβαια δεν αναφέρομαι στις εξαιρέσεις, αλλά για στον γενικό κανόνα. 

Η αυτοθυσία της μάνας είναι συγκλονιστική! Είναι αυτή η μάνα που σου λέει ότι δεν θα πετύχεις, που σου βάζει τρικλοποδιές, είναι αυτή η μάνα, η οποία, όταν είσαι αγόρι και μεγαλώνεις μακριά μαλλιά, έρχεται και στα κόβει, είναι αυτή η μάνα, που όταν είσαι κορίτσι σε φοβίζει συνεχώς και σου λέει να μη μείνεις έγκυος,  η οποία αντί να σε προετοιμάσει, σε προειδοποιεί να προσέχεις γιατί η κοινωνία είναι πολύ δύσκολη, είναι αυτή η μάνα που σου περνάει όλο το complex που κουβαλάει από τη δική της μάνα, η οποία επίσης έκανε πολύ καλή δουλειά, και προσπαθεί να το αναπαραγάγει και να στο φορτώσει. Είναι αυτή η μάνα, που όταν βλέπει, ότι πας να ξεφύγεις, κάνει τα πάντα για να σε κρατήσει κοντά της. Αυτή η αυτοθυσία, η ελευθερία που δίνει αυτή η μάνα είναι συγκλονιστική και πολύ συγκινητική. Και φυσικά ειρωνεύομαι…

Η παραπάνω είναι η πιο συνηθισμένη μετάφραση της έννοιας της αυτοθυσίας της μάνας. Αν είσαστε όμως τέτοιες μανάδες και κάπου σε όλα αυτά αναγνωρίζετε τον εαυτό σας, να ξέρετε ότι δεν το πάτε καλά με την αυτοθυσία. Αλλάξτε! Αυτή είναι η δική μου προτροπή. 

Τώρα ο άντρας τι να θυσιάσει; Πάλι γενικότερα μιλώντας, αυτό που θυσιάζει συνήθως και το φέρει βαρέως ο πατέρας άντρας, είναι η διασκέδασή του, η παρέα με τους φίλους, το τάβλι, ο αγώνας, το ποδόσφαιρο, το να γκομενίζει… Πολύ συστηματικά πράγματα. Θυσιάζει πάρα πολλά για τα παιδιά και την οικογένειά του. Μάχεται για να τους προσφέρει τα πάντα. Σηκώνεται από τα άγρια χαράματα για να πάει στη δουλειά με πολύ βάρος στην καρδιά. Και φυσικά ειρωνεύομαι…

Αηδιάζω γενικότερα με αυτούς τους ανθρώπους, που λένε ότι θυσιάζουν τον εαυτό τους για την οικογένεια τους. 

Η αυτοθυσία δεν έχει καμία σχέση με τα πρότυπα της κοινωνίας μας. Τι σημαίνει αυτοθυσία; Η λέξη προέρχεται από το ρήμα θύω, που σημαίνει ορμώ ευθέως προς το θείο, όπου ευθεία είναι το ευ του θείου. Και επειδή η ευθεία είναι πάντα ο πιο σύντομος δρόμος, ορμώ με τον πιο σύντομο δρόμο. Αυτή η ορμή περιέχει τη μέθη, με μέθη ορμώ και για να παίξω λίγο με τις λέξεις, πρέπει να είμαι σε μία κατάσταση ενθουσιασμού. Βρίσκομαι εν Θεώ. Αυτό σημαίνει ενθουσιασμός, σημαίνει ότι γίνομαι ένα με το Θεό. Ο ενθουσιασμός δεν είναι η χαζοχαρούμενη κατάσταση που υπάρχει στον κόσμο μας. Ο ενθουσιασμός σημαίνει πως βρίσκομαι σε μέθη. 

Και με αφορμή την αρχή της αυτοθυσίας αναρωτηθήκατε ποτέ τι ερμηνεία μπορεί να έχει η λέξη Θεός; Η λέξη Θεός έχει πάρα πολλές ερμηνείες, όπως πάρα πολλές είναι και οι ιδιότητες Του. Χρησιμοποιώντας την αρχαία ελληνική, Θεός είναι αυτός που σε ωθεί να τρέξεις, να κινηθείς. Αυτό είναι επίσης ένα χαρακτηριστικό του Θεού, δεν είναι μόνο ότι είναι αγάπη. Εμπεριέχει την κίνηση. Για δείτε τις ζωές σας! Όταν σας εμποδίζει ο Θεός να κάνετε κάτι ή σας προτρέπει να κάνετε κάτι με  διαφορετικό τρόπο, είναι σαν να σας προτρέπει να τρέξετε! Να κινηθείτε! Από κει εμπνεύστηκε και ο Ηράκλειτος και είπε ότι τα πάντα ρει. Όλα έχουνε μέσα ροή, έχουν κίνηση. 

Άρα αυτοθυσία, θα λέγαμε πως σημαίνει ότι ωθώ τον εαυτό μου να κινηθεί με ενθουσιασμό προς μία κατεύθυνση. Ποια κατεύθυνση; Του ενθουσιασμού. Όταν φύγει ο ενθουσιασμός, σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά. Δεν έχει καμία σημασία, αν θα πάω βόρεια, νότια, ανατολικά, δυτικά, βορειοανατολικά, βορειοδυτικά, δεν έχει καμία σχέση η κατεύθυνση. Έχει σημασία σε τι κατάσταση βρίσκομαι. Και αν δω ότι φεύγει ο ενθουσιασμός από μέσα μου, φεύγει η μέθη, σημαίνει ότι ξεφεύγω και βρίσκομαι αντί του Θεού.

Aπόσπασμα από ομιλία που έγινε στο πλαίσιο του σεμιναρίου με τίτλο “Αρχές”